Metoda PNF (Proprioceptiv Neuromuscular Facilitation) – czyli torowanie nerwowo-mięśniowe. Podstawowym celem terapii jest praca nad funkcją, której chory potrzebuje. Siła mięśni, zakres ruchu, co jest ważne w tradycyjnym postępowaniu terapeutycznym, jest tylko środkiem do uzyskania celu, jakim jest funkcja. Koncepcja ta zaleca postrzeganie chorego w sposób całościowy, wykorzystując do terapii silne i zdrowe regiony ciała.
Wykorzystanie w terapii najsprawniejszych rejonów ciała prowadzi do uzyskania aktywności ruchowej w obszarach słabszych, bądź uszkodzonych. Istotą metody PNF jest maksymalne pobudzenie receptorów znajdujących się w ciele oraz różnych sfer kory mózgowej, w celu ułatwienia (torowania) ruchu w obszarze uszkodzonym.
Ruchy stosowane w tej metodzie są zgodne z naturalną pracą mięśni i stawów. Każdy ruch odbywa się w trzech płaszczyznach, co wymusza zaangażowanie do pracy maksymalnej ilości włókien mięśniowych. Wielokrotnie powtarzany ruch może spowodować utworzenie nowego wzorca ruchowego, czyli przywrócić przewodnictwo nerwowe w uszkodzonym obszarze. Terapia metodą PNF postrzega pacjenta całościowo. Jest to metoda bezbolesna, wysoce edukująca pacjenta i skuteczna.
WSKAZANIA:
Neurologiczne:
- przebyte incydenty naczyniowe Ośrodkowego Układu Nerwowego w postaci udarów niedokrwiennych oraz krwotocznych mózgu
- wszelkie choroby powodujące zaburzenia w utrzymywaniu równowagi
- wszelkie choroby powodujące upośledzenie stereotypu chodu
- stwardnienie rozsiane (SM)
- choroba Parkinsona.
Ortopedyczne:
- pacjenci pooperacyjni, u których występują zaburzenia funkcji mięśni w postaci deficytu masy oraz siły mięśniowej
- choroby mięśni szkieletowych (m.in. dystrofie,zaburzenia metaboliczne, zmiany zapalne)
- złamania tkanki kostnej
- uszkodzenia tkanek miękkich aparatu ruchu: mięśni, ścięgien, więzadeł, torebek stawowych
- zaburzenia tzw. propriocepcji jako następstwo doznanego urazu tkanek miękkich
- zaburzenia prawidłowej postawy – reedukacja posturalna
- bóle kręgosłupa segmentu szyjnego, piersiowego oraz lędźwiowo-krzyżowego
- neuralgie nerwu trójdzielnego oraz twarzowego
- zaburzenia funkcji wegetatywnych (oddychanie, połykanie, artykulacja)
- leczenie stawów hypermobilnych – stabilizacje stawów kręgosłupa oraz kończyn
- inne
Uwzględnienie podczas planowania terapii potrzeb ruchowych i problemów zgłaszanych przez chorego, przynosi wiele korzyści i czyni z PNF metodę przyjazną dla pacjenta:
Korzyści z pracy z metodą PNF to:
- pozytywne rozpoczęcie terapii (z dala od faktycznego miejsca dysfunkcji) buduje w chorym, pomimo świadomości uszkodzenia, wiarę we własne siły i powodzenie ćwiczeń, stymulując do mobilizacji rezerw tkwiących w jego organizmie bez obawy o wystąpienie bólu
- jasno określone, osiągalne cele, wpływają na pełną świadomość pacjenta podczas zabiegu
- PNF znajduje funkcjonalne rozwiązania dla problemów ruchowych dnia codziennego pacjenta
- wyjaśniając zasady wykonywania poszczególnych aktywności, chroni pacjenta przed samoistną, patologiczną kompensacją
- uczy zmian pozycji oraz ruchów globalnych (np. poruszania się w obrębie łóżka, przesiadania się z wóżka na toaletę), jakie wszyscy wykonujemy w życiu codziennym
- ze względu na sumowanie się podczas terapii wielu bodźców odbieranych przez pacjenta, stanowi silną stymulację polisensoryczną (w ćwiczeniach aktywizowany jest wzrok, słuch, receptory dotyku, równowagi, czucia głębokiego i wiele innych)
- metoda przyjazna dla pacjenta – oparta na bezbolesnej pracy, wykorzystującej silne odcinki ciała i umiejętości chorego do ułatwiania reedukacji utraconych funkcji
- wysoki poziom bezpieczeństwa terapii wynikający z integracji zabiegu z diagnostyką
- możliwość pracy z chorym na każdym poziomie dysfunkcji – zabezpieczenie terapią wszelkich funkcji od ruchowych do wegetatywnych
- wysoki poziom edukacji pacjenta, oparty na współuczestnictwie w planowaniu terapii oraz kontynuacji ćwiczeń w formie programu domowego
- niewielkie wymagania sprzętowe
- duża efektywność prowadzonej terapii, wynikająca z dokładnej analizy problemu i ukierunkowanych działań.
Opracowanie tekstu : na podstawie materiałów Towarzystwa PNF w Polsce.
